Τρίτη 11 Μαΐου 2010

Πράσινο τσιμέντο... από "δικό μας" παιδί

Μόνο και μόνο στο άκουσμα της λέξης τσιμέντο, ο καθένας δικαιολογημένα σκέφτεται την επιβάρυνση του περιβάλλοντος.
Να, όμως, που το ανήσυχο πνεύμα του επιστήμονα-μηχανικού και η συστηματική έρευνα μπορούν να οδηγήσουν σε τεχνολογικά επιτεύγματα που συμβάλλουν στην περιβαλλοντική αειφορία.

Το άρθρο που παραθέτω στη συνέχεια μου το έστειλε η liakos και πρόκειται για την παρασκευή "πράσινου τσιμέντου", αποτέλεσμα διδακτορικής έρευνας στο Imperial College, ενός "Ξανθιώτη" μηχανικού περιβάλλοντος, του Νικόλαου Βλασόπουλου.

Ακολουθεί το άρθρο:
Eλληνας έκανε το τσιμέντο... πράσινο
Σκυρόδεμα που δεν ρυπαίνει και ανακυκλώνεται, ανακάλυψε ο ερευνητής κ. Νικόλας Βλασόπουλος

Του Κωστα Δεληγιαννη

Οποιος έχει δει έστω και για μία φορά σε… δράση τα φουγάρα μιας τσιμεντοβιομηχανίας, γνωρίζει ότι η κατασκευή του πιο διαδεδομένου οικοδομικού υλικού στον κόσμο είναι εξαιρετικά ρυπογόνος. Αυτό που ίσως δεν γνωρίζει είναι πως η παγκόσμια παραγωγή τσιμέντου ήδη ευθύνεται για το 5% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, ποσοστό το οποίο ξεπερνά αυτό που αντιστοιχεί στις αερομεταφορές. Ακόμη χειρότερα, όλες οι προβλέψεις μιλούν για διπλασιασμό της παραγωγής τσιμέντου μέσα στις δύο επόμενες δεκαετίες, κάτι που σημαίνει και μεγαλύτερη επιβάρυνση στο κλίμα.

Κι όμως, χάρις στις πρωτοποριακές έρευνες ενός Ελληνα επιστήμονα, σύντομα θα υπάρξει μία εναλλακτική και πολύ πιο «πράσινη» λύση. Ο λόγος για τον Νικόλαο Βλασόπουλο, διδάκτορα από το Imperial College του Λονδίνου και συνεργάτη του ιδρύματος, ο οποίος έχει ανακαλύψει ένα νέο είδος σκυροδέματος, το οποίο μπορεί να παραχθεί με δραστικά μικρότερες εκπομπές - υπολογίζεται πως, στο… χειρότερο σενάριο, το οικολογικό τσιμέντο προκαλεί κατά 85% τουλάχιστον λιγότερα αέρια του θερμοκηπίου.

Υπό προϋποθέσεις, μάλιστα, το υλικό αυτό καταφέρνει ουσιαστικά να απορροφά από την ατμόσφαιρα περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα απ' ό,τι απελευθερώνει, με επιπλέον όφελος για το περιβάλλον. Και η εταιρεία Novacem, που έχει εδώ και λίγα χρόνια ιδρύσει ο κ. Βλασόπουλος μαζί με άλλους ερευνητές από το Imperial, υπόσχεται πως το συγκεκριμένο προϊόν θα κυκλοφορήσει στην αγορά σε λιγότερο από μία πενταετία.

Ποιοι είναι όμως οι παράγοντες που κάνουν το συμβατικό τσιμέντο -το τσιμέντο Πόρτλαντ, όπως είναι γνωστό- «σύμμαχο» της υπερθέρμανσης του πλανήτη; Κατ' αρχάς τα συστατικά από τα οποία κατασκευάζεται: μία από τις βασικές πρώτες ύλες του κλασικού τσιμέντου είναι ο ασβεστόλιθος, ένα πέτρωμα που λόγω χημικής σύστασης εκλύει μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα κατά την κατεργασία του. Επίσης, για την παραγωγή του κλασικού τσιμέντου, τα συστατικά «ψήνονται» σε θερμοκρασίες που φτάνουν τους 1.450 βαθμούς Κελσίου, «με συνέπεια να πρέπει να χρησιμοποιηθούν για αυτό τον σκοπό εξαιρετικά ρυπογόνα καύσιμα, όπως το πετ-κοκ» εξηγεί ο κ. Βλασόπουλος, μιλώντας στην «Κ».

«Το τσιμέντο μας παρασκευάζεται κυρίως από οξείδιο του μαγνησίου, χωρίς να χρησιμοποιούμε δηλαδή καθόλου ασβεστόλιθο, κάτι που σημαίνει πως εξαρχής έχει κατά 50% μικρότερο ανθρακικό αποτύπωμα», σημειώνει ο Ελληνας ερευνητής. Κι όχι μόνον αυτό· τα υπόλοιπα συστατικά που προστίθενται στο μείγμα παράγονται από χημικές αντιδράσεις, οι οποίες στην πραγματικότητα δεσμεύουν διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, μειώνοντας έτσι ακόμη περισσότερο τις συνολικές εκπομπές.

«Εξίσου σημαντικό όμως είναι πως το μείγμα που αναπτύξαμε χρειάζεται να θερμανθεί σε θερμοκρασίες που δεν ξεπερνούν τους 700 βαθμούς Κελσίου, με συνέπεια να μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε καύσιμα πολύ πιο φιλικά στο περιβάλλον», συμπληρώνει. Οπως για παράδειγμα βιοκαύσιμα, καύσιμες ύλες δηλαδή φυτικής προέλευσης, οι οποίες, όταν καταναλωθούν, απελευθερώνουν τόσο διοξείδιο του άνθρακα όσο δέσμευσαν και τα φυτά από τα οποία αυτές προήλθαν. «Σε μία τέτοια περίπτωση μηδενίζονται οι ρύποι που οφείλονται στη θέρμανση του μείγματος, με συνέπεια η παραγωγή του τσιμέντου στην πραγματικότητα να αφαιρεί παρά να προσθέτει διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα».

Στην πορεία των ερευνών, φάνηκε πως το προϊόν της Novacem έχει και άλλα σημαντικά οικολογικά πλεονεκτήματα, όπως για παράδειγμα ότι είναι δυνατόν να ανακυκλωθεί πλήρως μετά την κατεδάφιση ενός κτιρίου, ενώ αντίθετα το συμβατικό τσιμέντο μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί μόνο σαν χαμηλής ποιότητας δομικό υλικό. Βέβαια, όπως παραδέχεται ο Ελληνας ερευνητής, όλα αυτά τα πλεονεκτήματα θα ήταν άχρηστα αν το «πράσινο» σκυρόδεμα δεν μπορεί να παραχθεί σε τεράστιες ποσότητες. «Ωστόσο, οι πρώτες μελέτες για τα κοιτάσματα πυριτικού μαγνησίου -από το οποίο προέρχεται το οξείδιο του μαγνησίου, δηλαδή η πρώτη μας ύλη- μιλούν για 10.000 δισ. τόνους, αρκετούς δηλαδή για να καλύψουν τη ζήτηση για μερικούς αιώνες», διαβεβαιώνει. Μέσα στον επόμενο χρόνο άλλωστε, ο ίδιος εκτιμά πως θα έχουν ολοκληρωθεί και οι τελευταίες μελέτες ώστε το «πράσινο» σκυρόδεμα να είναι επίσης εφάμιλλο με το τσιμέντο Πόρτλαντ σε μηχανικές ιδιότητες και ανθεκτικότητα. Η εταιρεία ήδη σχεδιάζει το πρώτο πιλοτικό εργοστάσιο, το οποίο θα μπορεί να παράγει ετησίως 25.000 τόνους οικοδομικού υλικού και αναμένεται να είναι έτοιμο στα τέλη του 2011.

Μία από τις σημαντικότερες καινοτομίες του 2010

Tο 2004, όταν ο κ. Βλασόπουλος ξεκίνησε το διδακτορικό του στο Imperial, αρκετοί αμφισβητούσαν το γεγονός ότι σε λίγα χρόνια θα μπορούσαμε να βρούμε νέες τεχνολογίες για να κατασκευάζουμε κτίρια ώστε να μην επιταχύνουμε την κλιματική αλλαγή. «Από την εποχή που σπούδαζα μηχανικός περιβάλλοντος στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, είχα πεισθεί πως η επιστήμη μπορεί όντως να κάνει πραγματικότητα την αειφόρο ανάπτυξη», λέει χαρακτηριστικά. Ετσι, όταν του προτάθηκε να ασχοληθεί ερευνητικά με τη δημιουργία ενός πιο οικολογικού τύπου σκυροδέματος, δέχθηκε, παρόλο που γνώριζε πως η επιτυχία κάθε άλλο παρά ήταν εξασφαλισμένη.

«Ωστόσο, για να υποκαταστήσεις ένα προϊόν που χρησιμοποιείται σε τόσο μαζική κλίμακα -φανταστείτε πως κάθε χρόνο παράγονται περίπου 2,5 δισεκατομμύρια τόνοι τσιμέντου Πόρτλαντ- θα πρέπει να αναπτύξεις ένα υλικό το οποίο να είναι άρτιο από κάθε σκοπιά», επισημαίνει. Σήμερα, έχει κάθε λόγο να αισθάνεται δικαιωμένος: Tο περιοδικό Technology Review του ΜΙΤ συμπεριέλαβε το τσιμέντο της Nocacem στις δέκα αναδυόμενες τεχνολογίες για το 2010, ενώ επίσης ανακηρύχθηκε καλύτερη καινοτομία στο φετινό συνέδριο ενεργειακών τεχνολογιών που διοργάνωσε το πρακτορείο Bloomberg. Tο περιβαλλοντικό όφελος μεταφράζεται και σε οικονομικό, καθώς τα επόμενα χρόνια η τσιμεντοβιομηχανία θα ενταχθεί στο εμπόριο ρύπων, πληρώνοντας για τους τόνους διοξειδίου του άνθρακα που εκλύει στην ατμόσφαιρα.
kathimerini.gr - 08/05/2010

Περισσότερες πληροφορίες για το θέμα, στην ιστοσελίδα της εταιρίας.
Αναμένουμε λοιπόν την εξέλιξη του θέματος, την πρακτική και εμπορική του εφαρμογή, καθώς και το νέο πεδίο έρευνας που πλέον ανοίγει.

5 σχόλια:

  1. καλα ε πολυ μπροστα αυτος!!!!!!!μπραβο μπραβο αντε τωρα να το πεις αυτο στο εργολαβο!!!!!σπυρια θα βγαλει με το "πρασινο" τσιμεντο!!!!!!!!!αυτα ειναι πραγματα του διαβολο δεν τα θελουμε εμεις οι τεχνοκρατες!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Το θέμα ξεκινάει από το πότε και υπό ποιές συνθήκες οι τσιμενοτβιομηχανίες θα ξεκινήσουν τη μαζική παραγωγή.
    Το μυαλό του εργολάβου, το οποίο έχει κολλήσει στο σκυρόδεμα C16, θα αργήσει πολύ να μπει το τσιμέντο αυτό αφού θα πρέπει πρώτα να πειστεί για το οικονομικό του όφελος.
    Αλλά, για να είμαστε δίκαιοι, το κόστος του είναι βασικός παράγοντας, όπως το ίδιο συμβαίνει και για άλλα καινοτόμα είδη τσιμέντου (πχ αυτοσυμπυκνούμενο).
    Μπορεί το πράσινο τσιμέντο να είναι φτηνότερο, δεδομένου ότι απαιτείται λιγότερη θερμική ενέργεια κατά την παρασκευή του, μπορεί να είναι ακριβότερο ανάλογα με τη δυνατότητα χρήσης μαγνησίου.

    Πάντως, αν ο Βλασόπουλος έχει κατοχυρώσει προσωπικά την πατέντα, "κονομάει χοντρά".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. παντως απο μια διαλεξη μου μας εκαναν στο πανεπιστημιο το αυτοσυμπυκνουμενο δεν στοιχίζει σε σύγκριση με το κανονικο (που πλέον δεν ειναι C16 γιατι θα αλλάξει και αυτος ο συμβολισμός) αν λάβεις υπόψη σου και τα εργάτικα που πλήρωνεις. Γιατι στο αυτοσυμπυκνούμενο είναι μεροκάματα λιγότερα. Τωρα αυτό αν το δεις από την πλευρά του εργαζόμενου καλύτερα που δεν πείθεται ο εργολάβος!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Με την ενσωμάτωση των Ευρωκώδικων (η οποία έπρεπε να είχε γίνει) και με βάση τον EC2 ξέχνα τα τυπικά που εφάρμοζες... από C30 και πάνω τώρα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Μπραβο στο συναδελφο που ανοιξε τα ματια στους μπετατζηδες!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Για πες και συ...